Het heeft de voorbije weken en maanden weinig geregend waardoor de droogte opnieuw problematisch wordt en daar lijkt voorlopig weinig verandering in te komen. Ook de volgende dagen en weken bepalen hogedrukgebieden ons weer en blijven de neerslagkansen erg beperkt. Maatregelen zoals een sproeiverbod lijken dan ook onvermijdelijk. De droogte wordt stilaan een jaarlijkse traditie, een gevolg van de klimaatverstoring.
Droog voorjaar
Sinds midden maart heeft het nog maar amper geregend. In april viel er 19 mm neerslag, terwijl we in een normale aprilmaand zo’n 51 mm regen mogen verwachten. En ook deze maand verloopt tot nog toe zeer droog. Bij het KMI in Ukkel werd tot vandaag nog maar 5 mm regen gemeten.
Prof P. Willems van de KULeuven becijferde voor 2020 en voor de voorbije droge jaren 2017, 2018 en 2019 het neerslagtekort per dag vanaf de start van het groeiseizoen op 1 april (zie grafiek). Daaruit blijkt dat het huidige neerslagtekort (de zwarte lijn) nog nooit zo vroeg in het seizoen zo hoog was sinds het begin van de neerslagmetingen in 1901. Zelfs in de legendarische zomer van 1976 was het in het voorjaar natter als nu.
Het probleem is dus vooral dat de droogte zo vroeg valt. Het neerslagtekort van 120 mm dat we momenteel meten kwam in de voorbije jaren pas eind juni/begin juli voor. We lopen nu dus al één maand voor in vergelijking met de voorgaande jaren, en de zomer moet nog beginnen…
De kans op langdurige neerslag is in de zomermaanden trouwens ook veel kleiner dan in de wintermaanden, dat is eigen aan ons Belgisch klimaat. De neerslag is tijdens de zomer meer buiig van karakter. Buien zijn veelal lokaal en kortstondig. Daardoor raken grondwaterstanden maar moeilijk aangevuld. De kans is dus vrij groot dat we in de komende maanden evolueren naar een uiterst droge situatie. Bovendien is het neerslagtekort van 2018 en 2019 nooit gecompenseerd waardoor de grondwaterstanden nu al op veel plekken laag staan voor de tijd van het jaar.
Droogte wordt de komende dagen (en weken) intenser
De komende dagen gaan de temperaturen in stijgende lijn. Vandaag halen we al 23 à 24 °C met veel zon en woensdag, donderdag en vrijdag stijgen de temperaturen zelfs vlot naar 25 °C en meer. Mogelijk ontstaan er vrijdagavond en zaterdag enkele lokale buien, maar veel neerslag zit niet in de verwachting. Zaterdag is er even een thermisch dipje met maxima rond 20 °C, maar voor volgende week is er opnieuw een trend naar zeer hoge maxima. Mogelijk komen we zelfs uit bij temperaturen tussen 25 en 30 °C. En bovendien verloopt de volgende week wellicht kurkdroog.
Die hoge temperaturen zorgen trouwens voor een versterkend effect want hoge temperaturen leiden tot meer verdamping, waardoor de droogte nog intenser wordt.
En een droge bodem leidt dan weer tot hogere temperaturen omdat alle zonne-energie kan gebruikt worden om de bodem en de lucht op te warmen en zo vergroot dus ook de kans op extreme temperaturen en hittegolven later in de zomer. De voorbije jaren waren daar al mooie voorbeelden van.
De komende dagen en weken wordt de droogte dus intenser en als het in juni niet langdurig en veel gaat regenen, dan dreigt een situatie die erger is dan de legendarische zomer van 1976. Spring daarom zuinig om met water…